7 C
New York
Thứ Sáu, Tháng Ba 29, 2024

Sâm Bố Chính

- Advertisement -

Ở phần vật sản trong các sách địa chí viết về vùng đất Quảng Bình có nhắc đến một loài cây quý được coi là một đặc sản, hàng năm được cung tiến vua, đó là cây sâm Bố Chính. Sách Phủ biên tạp lục của Lê Quý Đôn viết: “Châu Bắc Bố Chính có 75 xã, thôn, phường, sản xuất nhân sâm, yến sào, mật ong… Nhân sâm sản xuất ở các xã Phù Lưu, Tiên Lễ châu Bắc Bố Chính, hoa màu tía, trồng trong chậu cát cũng sống, chưng phơi đúng phép thì tình trạng chẳng khác gì sâm bắc, mùi thanh ngọt, uống vào cơ thể tăng thêm khí lực, người ta dùng nhiều”.

Sách Đại Nam nhất thống chí của Quốc sử quán triều Nguyễn viết: “Bình sâm tức nhân sâm Nam, sản xuất ở núi Thành Thang huyện Minh Chính, có lệ tiến”.

Sách Đại Nam dư địa chí ước biên của Cao Xuân Dục cũng nhắc đến sâm Bố Chính hàng năm được cung tiến vua cùng với các loại sản vật khác.

Không chỉ trong các sách địa chí xưa, trong “Những cây thuốc, vị thuốc Việt Nam” của giáo sư Đỗ Tất Lợi cũng viết sâm Bố Chính là vị thuốc quý.

Nhiều năm, khi đến các địa phương được nhắc đến trong sách  thuộc vùng Bắc Bố Chính, Minh Chính (Quảng Trạch ngày nay) tôi có ý định tìm hiểu loài cây sâm quý đó nhưng được các cụ già làng trả lời, có nghe nói đến nhưng nay không thấy.

Sâm Bố Chính

Cây sâm Bố Chính.

Gần đây, trong một dịp vào các tỉnh phía Nam nghe người ta nói đến giống sâm Nam quý đang được trồng nhiều ở Ninh Thuận, Đồng Nai và thành phố Hồ Chí Minh có thị trường tiêu thụ lớn, tôi vội đến gặp anh Đinh Ngọc Hùng, vốn là bạn học hồi còn ở Trường đại học Tổng hợp Hà Nội nay là Hiệu trưởng Trường đại học Lâm nghiệp ở Trảng Bom (Đồng Nai) tìm hiểu xem sao. Chưa kịp hàn huyên chuyện trường, chuyện lớp tôi hỏi ngay loài cây sâm Nam ấy. Không vội trả lời, Hùng vào phòng đem ra một bình rượu to  ngâm đầy những củ sâm hình người như nhân sâm, rót ra hai cốc nhỏ, vui vẻ nói: “Đó là Sâm Bố Chính của quê anh chứ đâu”.

- Advertisement -

Tôi thật sự ngạc nhiên khi cây sâm Bố Chính không tìm thấy ở Quảng Bình lại có mặt tại Đồng Nai xa xôi. Nhấp chén rượu có vị ngọt thanh hơi nhân nhẫn đắng Hùng nói thêm: “Loại sâm này tác dụng lắm, vừa chữa ho, bổ phế, lại giúp tiêu hóa, tăng khí lực. Ở đây, người ta chuộng loại sâm này chẳng khác gì sâm Hàn Quốc”.

– Không biết cây nó thế nào, có dễ trồng không – Tôi hỏi
– Dễ lắm, rồi anh sẽ biết – Hùng nói

Đưa tôi vào thăm trang trại của con gái anh ngay ở thị xã Trảng Bom, Hùng nói thêm: “Ở đây nhà nào cũng trồng vài ba sào, thương lái mua tận nhà, được giá lắm”. Trong trang trại của con gái anh tôi thấy những luống sâm bạt ngàn được trồng thành nhiều khu. Có khu vừa mới ươm, có khu đang ra hoa, có khu sắp thu hoạch.

Hùng cho biết, cây sâm Bố Chính thuộc họ bông, thân thảo sống khỏe, ưa bóng râm, đất nào cũng trồng được đặc biệt là đất pha cát, đất thịt nhẹ. Nhìn những luống sâm mới trồng thấy thân cây mảnh dẻ như nương tựa vào nhau vươn lên một cách yếu ớt tôi thật không ngờ khi Hùng đào mấy bụi sắp thu hoạch củ lại to đến thế. Củ sâm màu trắng, có đường kính 1,5 đến 2cm nhiều rễ có hình người trông giống nhân sâm. Hoa sâm màu hồng tía, phớt vàng trông như loài hoa cảnh.

Hùng cho biết, sâm Bố Chính rất dễ trồng có thể trồng bằng hạt. Khi hoa tàn cây cho những quả nhỏ hình trứng trong chứa đầy những hạt hình thận màu nâu phơi khô có thể gieo được. Cũng có thể trồng bằng cành (không già quá, cũng không non quá) dâm xuống đất, tưới nước giữ ẩm là cây sống được. Cũng có thể trồng bằng rễ, khi thu hoạch lấy những củ to để dùng còn những rễ nhỏ đem trồng lại sẽ mau thu hoạch. Hiện nay ở Đồng Nai, thành phố Hồ Chí Minh nhiều nhà vườn không chỉ bán củ mà còn bán giống cây sâm Bố Chính đi nhiều nơi.

Chia tay Hùng tặng tôi một ít củ sâm ngâm rượu và không quên một ít hạt giống bảo trồng thử. Nhà ở phố đất chật lấy đây trồng thành luống, gieo thử vào chậu thấy cây ra hoa và chắc đang  nuôi củ.

Giới thiệu với bạn đọc một  sản vật quý, hy vọng một ngày nào đó cây sâm Bố Chính lại trở về với vùng đất bản địa vốn đã từng lưu truyền sử sách.

- Advertisement -.

bài liên quan

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây

kết nối

67,401Thành viênThích
343Người theo dõiTheo dõi
24,400Người theo dõiĐăng Ký
- Advertisement -

bài mới

- Advertisement -

được quan tâm