6.1 C
New York
Thứ Sáu, Tháng Ba 29, 2024

Từ cậu bé bên bờ Gianh đến Tư lệnh Bộ đội Trường Sơn

- Advertisement -

Dọc theo dòng sông Gianh thơ mộng, chúng tôi ngược lên thăm thôn Trung Thôn xã Quảng Trung (thị xã Ba Đồn), quê hương của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên. Đi đâu cũng bắt gặp những người làng nhắc nhớ về người con ưu tú của làng, của nước vừa mới từ trần. Ngôi làng ven sông này, đất không rộng, người không đông, cuộc sống xưa nay của bà con vẫn còn nhiều vất vả, nhưng người làng Trung Thôn luôn tự hào bởi đây là mảnh đất anh hùng và sinh ra không ít người giỏi đóng góp nhiều công sức cho quê hương, đất nước.

Chuyện về một làng quê anh hùng

Chủ tịch UBND xã Quảng Trung Nguyễn Văn Hóa hồ hởi cho biết, Quảng Trung luôn được xem là cái nôi cách mạng ở nam sông Gianh, Quảng Bình trong những ngày đầu thành lập Đảng. Chi bộ Đảng đầu tiên của nhiều xã ven sông Gianh ra đời ở mảnh đất giàu truyền thống cách mạng này.

Từ cậu bé bên bờ Gianh đến Tư lệnh Bộ đội Trường SơnĐại tướng Võ Nguyên Giáp và Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên.

Ngay sau ngày Đảng ra đời (1930), nhiều người con của Quảng Trung, nhiều đồng chí đảng viên kiên trung của Đảng như Nguyễn Huyên, Nguyễn Biểu, Nguyễn Hữu Lương, Nguyễn Sỹ Đồng… đã nhen nhóm ngọn lửa cách mạng ở vùng cát Quảng Bình.

Từ chi bộ lúc đầu chỉ có 3 người (1937), ánh sáng của Đảng đã được cán bộ, đảng viên Quảng Trung thắp sáng tập hợp quần chúng nhân dân ven sông Gianh đứng lên giải phóng xiềng xích thuộc địa, phong kiến (1945).

Tiếp đó, nhân dân Quảng Trung lại góp công, góp sức cùng đồng bào cả nước làm nên hai cuộc chiến tranh vệ quốc thần thánh của dân tộc là đánh bại thực dân, đế quốc để đưa non sông về một mối…

Người Quảng Trung luôn tự hào về những con em quê hương biết vượt qua gian khó để trưởng thành. Nơi đây có những bà mẹ cả đời tảo tần nơi bờ ruộng, mép sông để nuôi con. Những người cha vững vàng trước gian khó, truyền cho con cái chí, cái dũng để vào đời.

- Advertisement -

Người làng Quảng Trung vẫn luôn lấy tấm gương bà Đặng Thị Cấp (sinh năm 1882), mẹ của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, để noi theo trong việc thu xếp việc nhà, việc nước và nuôi con ăn học. Khi mới bước qua tuổi 20, bà Đặng Thị Cấp theo ông Nguyễn Hữu Khoán về nhà chồng làm dâu. Hai vợ chồng tần tảo để nuôi 7 đứa con, khi đói khi no nhưng người làng bảo chưa bao giờ thấy bà Cấp một lần kêu ca, than thở.

Đêm đêm, khi người làng đã chìm trong giấc ngủ thì cái cối giã gạo ở nhà bà Cấp vẫn từng nhịp đều đều cho đến gần sáng. Năm 49 tuổi, chồng là ông Khoán qua đời, nỗi vất vả lại càng đè lên vai người mẹ nghèo Đặng Thị Cấp. Song, bà vẫn nhất quyết không để con thất học.

Khi cách mạng cần, chính ngôi nhà của bà trở thành cơ sở cách mạng trong những năm 1937-1945 tại bờ nam sông Gianh. Đêm đêm, bà vừa giã gạo, bóc ngô, vừa canh cho nhiều cán bộ xứ ủy, tỉnh, huyện họp bàn về hoạt động mở rộng phong trào cách mạng tại nhà mình…

Khi nói về gia đình bà Đặng Thị Cấp, không chỉ người làng Quảng Trung mà người dân cả vùng cát Quảng Bình đều hết mực tự hào. Bà Cấp có 6 người con, trên 50 cháu, chắt gia nhập QĐND Việt Nam qua các thời kỳ.

Bà đã có 2 người con và 1 người cháu được phong quân hàm cấp tướng trong QĐND Việt Nam, đó là Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên (nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, Tư lệnh Binh đoàn Trường Sơn), Thiếu tướng Nguyễn Hữu Anh (nguyên Phó viện trưởng, Bí thư Đảng ủy Học viện Hậu cần, Cục trưởng Cục đối ngoại Bộ Quốc phòng), Trung tướng Nguyễn Hữu Cường (nguyên Tư lệnh Quân khu 4) và trên 50 sỹ quan cấp tá (có 5 người là đại tá), cấp úy phục vụ trong lực lượng vũ trang.

Cậu bé bờ Gianh trở thành Tư lệnh Trường Sơn

Trong các con cháu của bà Đặng Thị Cấp, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên thường được nhắc đến hơn cả. Cuộc đời của vị tướng Tư lệnh Binh đoàn 559, thủ lĩnh của bộ đội, thanh niên xung phong Trường Sơn luôn được đồng đội xem như bản trường ca về người lính.

Ngày tóc còn để chỏm, cậu bé Nguyễn Hữu Vũ vừa lên 10 tuổi đã phải mồ côi cha, dù cực khổ nhưng bà mẹ nghèo Đặng Thị Cấp vẫn nhất quyết không để con thất học. Nguyễn Hữu Vũ được mẹ gửi đi tìm thấy học chữ Hán, chữ quốc ngữ. Những bài học của thầy đã sớm truyền lửa cho cậu bé tinh thần yêu nước.

- Advertisement -

Năm 12 tuổi, Nguyễn Hữu Vũ đã bắt đầu tham gia hoạt động cách mạng, lấy bí danh là Nguyễn Văn Đồng sau đó đổi thành Đồng Sỹ Nguyên. Trong những năm 1930 của thế kỷ XX, Đồng Sỹ Nguyên cùng vài ba đồng chí của mình đã gây dựng cơ sở cách mạng ở vùng bắc và nam sông Gianh rộng lớn.

Nhiều lần bị thực dân Pháp truy nã gắt gao, ông phải qua Lào, Thái Lan hoạt động trong phong trào Việt kiều yêu nước để tiếp tục gây dựng cơ sở. Năm 1945, Đồng Sỹ Nguyên được bầu làm Chủ nhiệm Việt Minh, kiêm Chỉ huy trưởng Bộ đội Quảng Bình, ông là đại biểu Quốc hội 1 năm 1946.

Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên được giao nhiệm vụ làm Tư lệnh Binh đoàn 559, xây dựng tuyến đường giao thông chiến lược Trường Sơn để bộ đội vào Nam chiến đấu, giải phóng thống nhất đất nước. Dưới sự chỉ huy tài tình của ông, đường mòn Trường Sơn từ một con đường nhỏ đã trở thành tuyến giao thông vận tải lớn với cả hệ thống đường được giới truyền thông mệnh danh là “trận đồ bát quái xuyên rừng rậm”.

Từ cậu bé bên bờ Gianh đến Tư lệnh Bộ đội Trường SơnPhóng viên gặp gỡ người dân Quảng Trung để tìm hiểu về vùng đất cách mạng này.

Tầm quan trọng của con đường chiến này thể hiện rõ nhất với quân số lúc cao điểm hơn 12 vạn binh sỹ, trong đó có hơn 1 vạn là lực lượng thanh niên xung phong, biên chế thành 8 sư đoàn và một sư đoàn cao xạ tên lửa phối thuộc. Hệ thống đường chiến lược này khi Đồng Sỹ Nguyên vào tiếp nhận chỉ có 5 tiểu đoàn xe với 750 xe, chia thành 4 binh trạm; đến năm 1975 đã phát triển thành 2 sư đoàn vận tải với 10.000 xe.

Đường Trường Sơn không còn những con đường đơn lẻ, mà phát triển thành một hệ thống đường vận tải phức tạp với hơn 16.700 km đường bộ, trong đó có hơn 800 km đường kín, 1.500 km đường rải đá, 200 km đường nhựa. Bên cạnh đó còn có 1.500 km đường ống dẫn xăng dầu, 1.350 km đường dây cáp thông tin, 3.800 km đường giao liên, 500 km đường sông.

Nhằm cắt đứt đường chi viện của ta, quân đội Mỹ và đồng minh đã tìm mọi cách từ thô sơ đến hiện đại nhất nhằm cắt đứt con đường vận tải chiến lược này. Các khí tài điện tử được lập thành “hàng rào điện tử MacNamara”, cây nhiệt đới, pháo đài bay B-52, vũ khí thời tiết, hóa học…, các cuộc hành quân càn quét lớn đến biệt kích phá hoại đều được quân đội Mỹ sử dụng. Những tổn thất do kẻ thù gây ra cho chúng ta không hề nhỏ, song tuyến đường vẫn luôn được bảo đảm thông suốt.

Để trọn tình, trọn nghĩa với đồng chí, đồng đội đã hy sinh, đầu năm 1974, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên và Bộ Tư lệnh Trường Sơn đã quyết định xây dựng nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn tại khu đồi Bến Tắt, nằm ở chân phía Đông dãy Trường Sơn, cạnh trục đường Hồ Chí Minh Đông Trường Sơn.

Khu đồi Bến Tắt ở bờ Nam sông Bến Hải, thuộc xã Vĩnh Trường, huyện Gio Linh cũng là nơi đóng Sở chỉ huy của Bộ Tư lệnh Binh đoàn Trường Sơn trong giai đoạn cuối cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Dương Sông Lam

Nguồn tin: Báo Quảng Bình

- Advertisement -.

bài liên quan

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây

kết nối

67,400Thành viênThích
343Người theo dõiTheo dõi
24,400Người theo dõiĐăng Ký
- Advertisement -

bài mới

- Advertisement -

được quan tâm