Với xu hướng hoạt động trực tuyến ngày càng phổ biến, người dân tham gia môi trường mạng máy tính nhiều hơn và đây là điều kiện thuận lợi nảy sinh tội phạm mạng, tội phạm sử dụng công nghệ cao cùng các hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng. Chính vì vậy, tình hình an ninh trật tự trên không gian mạng có chiều hướng phức tạp hơn.
Việc đấu tranh phòng, chống tội phạm trên không gian mạng ở địa bàn tỉnh thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tuy nhiên, phương thức, thủ đoạn của các đối tượng phạm tội ngày càng tinh vi, xảo quyệt.
Ngoài ra, nhiều người khi tham gia hoạt động trên không gian mạng cũng chưa thực sự tỉnh táo hoặc thiếu cảnh giác, nhẹ dạ, cả tin, vô tình là những “con mồi” cho các đối tượng phạm tội trên không gian mạng hoạt động. Bên cạnh đó, khi sự việc xảy ra, việc xác minh, truy bắt đối tượng phạm tội là cả một quá trình khá phức tạp… Đó là những khó khăn đặt ra cho lực lượng đấu tranh với các loại tội phạm chuyên “ngủ ngày cày đêm” trên không gian ảo.
Theo trung tá Trần Anh Tuấn, Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao, Công an tỉnh, tình hình tội phạm sử dụng không gian mạng xâm phạm trật tự an toàn xã hội diễn biến phức tạp, đặc biệt là sự gia tăng của tội phạm sử dụng công nghệ cao để chiếm quyền sử dụng tài khoản facebook, zalo cá nhân. Qua đó, lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức “nhắn tin nhờ chuyển tiền hộ”, đánh bạc và tổ chức đánh bạc, vi phạm bản quyền, sở hữu trí tuệ, buôn bán hàng giả, hàng cấm, truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, đăng tải thông tin sai sự thật, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác trên không gian mạng…
Với phương châm “vừa kiểm soát, bảo vệ tốt an ninh mạng trên địa bàn, vừa làm tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm sử dụng công nghệ cao”, góp phần xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh, bảo đảm tốt an ninh trật tự trên không gian mạng, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao, Công an tỉnh đã tập trung lực lượng, phương tiện, biện pháp, tăng cường bám sát địa bàn, triển khai đồng bộ các mặt công tác bảo vệ an ninh mạng và trấn áp tội phạm sử dụng công nghệ cao, đặc biệt là hoạt động phạm tội có tính chất ổ, nhóm, hoạt động quy mô lớn, liên tỉnh.
Chỉ huy đơn vị cùng với cán bộ, chiến sĩ trao đổi về phương thức, thủ đoạn của các đối tượng phạm tội trên không gian mạng
Bên cạnh nâng cao các biện pháp nghiệp vụ truyền thống của lực lượng Công an, đơn vị tập trung phát huy các biện pháp mang tính đặc thù của lực lượng an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao và nhiều biện pháp nghiệp vụ khác để phát hiện hơn 550 lỗ hổng, điểm yếu bảo mật trong hệ thống thông tin của các cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn cũng như phương thức, thủ đoạn phổ biến của đối tượng, hành vi phạm tội trong đời sống thực tế.
Trong năm 2022 và 6 tháng đầu năm 2023, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao, Công an tỉnh đã chủ trì, phối hợp xử lý 20 vụ việc liên quan đến tội phạm sử dụng công nghệ cao, trong đó phối hợp cơ quan điều tra các cấp khởi tố 20 vụ, 46 đối tượng.
Đặc biệt, đơn vị đã chủ trì xác lập, phá thành công 5 chuyên án đấu tranh với nhiều hành vi sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản; đánh bạc và tổ chức đánh bạc trên không gian mạng; thu thập, tàng trữ, trao đổi, mua bán, công khai hóa trái phép thông tin tài khoản ngân hàng trái phép; xâm nhập trái phép vào hệ thống mạng máy tính và mua, bán, trao đổi hơn 17 triệu dữ liệu cá nhân trên không gian mạng.
Tuy nhiên, vẫn còn đó nhiều khó khăn, thách thức, bởi đây là loại tội phạm “phi truyền thống”, địa bàn hoạt động rộng, không phân biệt biên giới, lãnh thổ, hoạt động suốt ngày đêm, có tính tự động hóa và chuyên nghiệp cao, dễ dàng xóa bỏ dữ liệu điện tử, dấu vết phạm tội khiến việc điều tra, xác minh thông tin gặp nhiều khó khăn, tốn nhiều thời gian, công sức, kinh phí. Nhận thức, kiến thức về pháp luật trên lĩnh vực an ninh mạng, tội phạm mạng, tội phạm sử dụng công nghệ cao của người dân còn thiếu, không đủ để phòng tránh hoặc biết cách thu thập những thông tin, dữ liệu có giá trị ban đầu để tố giác tội phạm với cơ quan Công an khi trở thành nạn nhân.
Lực lượng Phòng chống tội phạm công nghệ cao, Công an tỉnh Quảng Bình quyết tâm “vừa kiểm soát, bảo vệ tốt an ninh mạng trên địa bàn, vừa làm tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm sử dụng công nghệ cao”.
Trung tá Trần Anh Tuấn cho biết thêm: Trên tinh thần bảo vệ an toàn, an ninh mạng và kiên quyết tấn công trấn áp tội phạm nói chung, tội phạm sử dụng công nghệ cao nói riêng, đơn vị sẽ tiếp tục tổ chức xác minh, đấu tranh với nhiều hoạt động tội phạm sử dụng công nghệ cao trên địa bàn, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, giữ gìn trật tự an toàn xã hội; bảo vệ an toàn hoạt động của các hệ thống thông tin quan trọng. Đồng thời, đơn vị nỗ lực nâng cao chất lượng, trình độ của cán bộ, chiến sĩ trực tiếp công tác trên lĩnh vực phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, làm chủ được trang thiết bị, phần mềm chuyên dụng, thường xuyên trau dồi kiến thức, pháp luật, phát huy tính sáng tạo, ứng dụng khoa học, công nghệ trong công tác Công an.
Đơn vị tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về các phương thức, thủ đoạn phạm tội mới của tội phạm sử dụng công nghệ cao, nhất là hành vi lừa đảo qua mạng; đồng thời mong muốn người dân cũng tự nâng cao ý thức tự phòng, tự quản, tự bảo vệ, tạo “sức đề kháng” để có thể phòng, tránh đối với loại tội phạm này trong thực tiễn cuộc sống.
Ngô Quang Văn
