6.1 C
New York
Thứ Sáu, Tháng Ba 29, 2024

Nghe phố… kể chuyện đời – Bài 2: Sân bay Bờ Hơ và những đại lý vé máy bay đầu tiên

- Advertisement -

QBĐT – Chính tại sân bay Đồng Hới hôm nay, nửa đầu thế kỷ trước, đã từng có hàng chục chuyến bay được cất cánh. Và người Đồng Hới bắt đầu manh nha làm kinh doanh, thương mại khi trên những góc phố nhỏ thời điểm ấy đã xuất hiện những đại lý vé máy bay đầu tiên.

>> Bài 1: Phố trắng đen

Nghe phố… kể chuyện đời - Bài 2: Sân bay Bờ Hơ và những đại lý vé máy bay đầu tiên

Văn phòng bán vé của đại lý vé máy bay Autrex do ông Hồ Nhị Tùng làm chủ.

Theo sử sách cũ, sân bay Đồng Hới xưa có tên gọi là sân bay Lộc Ninh, hoặc là sân bay Hữu Cung. Thời kỳ Pháp thuộc, nơi đây còn có tên gọi là sân bay Bờ Hơ. Theo lý giải của ông Hồ Quý Lân (76 tuổi, Bắc Nghĩa, Đồng Hới) thì có thể cái tên Bờ Hơ xuất phát từ phiên âm của từ tiếng Pháp – beuheure. Đây có thể là tên của ông chủ thầu sân bay này thời kỳ ấy.

Cũng theo lý giải của tác giả Phạm Ngọc Hiên trong cuốn “Động Hải – Đồng Hới vùng đất tụ thủy” thì cái tên Bờ Hơ này nằm trong cụm từ “bờ hơ bãi hải” nghĩa là một nơi đất đai bỏ trống, hoang vu, khô cằn.

Thế nhưng, vùng đất “bờ hơ bãi hải” đó lại rất phù hợp để xây dựng sân bay khi địa hình cao, rất tiện lợi cho việc máy bay cất cánh, hạ cánh. Khoảng đầu những năm 30 thế kỷ trước, thực dân Pháp đã cho xây dựng sân bay tại đây, vừa sử dụng mục đích quân sự, vừa đáp ứng nhu cầu đi lại của lính Pháp. Tháng 3-1945, quân Nhật đảo chính Pháp. Họ đã chiếm sân bay Bờ Hơ nhưng không sử dụng nó làm phương tiện quân sự.

Tròn hai năm sau, khi quân Pháp tái chiếm lại Đồng Hới, họ đã cho cải tạo lại sân bay này thành sân bay dân dụng. Người Đồng Hới trong vùng tạm chiếm coi sân bay Bờ Hơ như một điểm giao thông, thương mại hàng không. Thời điểm ấy, nơi đây trở thành nơi chốn tấp nập người qua lại với rất nhiều chuyến bay thường xuyên diễn ra, mà chủ yếu là bay đến Huế, Sài Gòn.

- Advertisement -

Điều đó đã tạo điều kiện để những người làm kinh doanh ở Đồng Hới thời điểm ấy mở ra những đại lý vé máy bay đáp ứng kịp thời nhu cầu của hành khách. Ông Hồ Quý Lân kể lại rằng năm 1950, bố của ông là cụ Hồ Nhị Tùng được hãng hàng không Autrex giao cho làm đại lý của hãng này tại Đồng Hới. Không chỉ bán vé, đại lý còn có trách nhiệm chuyên chở hành khách cùng hành lý ra sân bay. Máy bay khi ấy mới chỉ là loại 7 chỗ ngồi nên mỗi chuyến bay của hãng Autrex chỉ chở từng ấy hành khách.

Ông chủ đại lý Hồ Nhị Tùng đã sử dụng chiếc ô tô 4 chỗ hiệu Citre”e 15 CV chở hành khách và chiếc xe tải nhỏ T23 để chở hành lý. Ông Lân nhớ lại, thời điểm ấy, khi ông đang theo học tại Huế, chị em ông thường xuyên được đi lại trên những chiếc máy bay của hãng hàng không Autrex. Cái cảm giác háo hức xen lẫn hồi hộp của con trẻ vẫn theo ông đến tận bây giờ.

Những năm sau đó, nhu cầu sử dụng của người Đồng Hới và lính Pháp ngày càng tăng lên, người Pháp coi sân bay là một điểm giao thông thương mại đầy tiện lợi. Số lượng nhà buôn lớn sử dụng máy bay như một phương tiện thường xuyên ngày một đông hơn. Đồng Hới xuất hiện thêm một vài đại lý vé máy bay của các hãng hàng không khác.

Khi chiếc máy bay 7 chỗ của hãng Autrex không còn đáp ứng được nhu cầu, hãng hàng không Cosara đã đưa về sân bay Bờ Hơ loại máy bay 45 chỗ. Ông Hoàng Bưởi, một thương gia người Quảng Trạch trở thành đại lý bán vé máy bay của hãng này tại Đồng Hới. Khác với đại lý của hãng Autrex, đại lý hãng Cosara của ông Hoàng Bưởi lại không có xe ô tô để vận chuyển người và hành lý.

Nhận thấy nhu cầu sử dụng phương tiện hàng không của người Đồng Hới khi ấy, năm 1953, tận dụng những mối quan hệ quen biết, ông Hồ Nhị Tùng đã giới thiệu một người bạn thân của mình là ông Võ Như Thí tiếp cận và làm đại lý chính thức cho hãng máy bay Air Vietnam tại Đồng Hới. Chủ đại lý vé máy bay Air Vietnam Võ Như Thí đã mua chiếc xe hiệu Stude Baker để phục vụ hành khách ra sân bay.

Đến cuối năm 1953, ông Lương Lang – một Hoa kiều nổi tiếng giàu có của Đồng Hới thời điểm ấy – đã vào tận Sài Gòn để thỏa thuận và ký hợp đồng làm đại lý vé may bay cho hãng hàng không Aigle Azur. Đây là đại lý vé máy bay thứ tư và cũng là đại lý vé máy bay cuối cùng tính đến thời điểm thực dân Pháp rút khỏi Đồng Hới vào năm 1954.

Sau ngày giải phóng Đồng Hới, sân bay Bờ Hơ, hay còn gọi là sân bay Đồng Hới đã không còn được sử dụng. Nhưng một sự kiện đáng nhớ nhất đối với nhân dân Đồng Hới ngày ấy là ngay tại nơi đây, ngày 16-6-1957, chiếc chuyên cơ mang số hiệu IL II 203 đáp xuống sân bay, đưa Bác Hồ về thăm mảnh đất Quảng Bình.

Nghe phố… kể chuyện đời - Bài 2: Sân bay Bờ Hơ và những đại lý vé máy bay đầu tiên

- Advertisement -

Trường bay Đồng Hới trước năm 1954.

Và cũng chính tại sân bay này, một “chuyến bay bí mật trước bình minh” được thực hiện, đưa Bác trở lại Thủ đô sau trọn một ngày về thăm nhân dân vùng tuyến lửa. Chiếc chuyên cơ rời đường băng, lượn một vòng thị xã tỉnh lỵ, nghiêng cánh chào đồng bào rồi bay về phương Bắc, để lại cho nhân dân Quảng Bình nỗi nhớ thương vô hạn.

Trong những năm chống Mỹ, sân bay Đồng Hới là mục tiêu đánh phá ác liệt của kẻ thù nhưng cũng chính tại nơi đây, các đơn vị cao xạ của bộ đội ta và nhân dân Lộc Ninh đã anh dũng chiến đấu, bắn rơi một số máy bay giặc Mỹ. Hòa bình lập lại, người Đồng Hới bắt tay xây dựng quê hương trên nền đất cũ vốn có lúc đã trở thành bình địa. Nhiều năm trời, sân bay Đồng Hới chìm trong lặng lẽ. Phải đến năm 2004, kế hoạch khôi phục lại sân bay Đồng Hới được thực hiện.

Bốn năm sau đó, ngày 18-5-2008, sân bay Đồng Hới được khánh thành và khai trương chuyến bay đầu tiên, mở ra cho Quảng Bình những cơ hội mới trong hội nhập và phát triển. Chỉ tính riêng trong năm 2016, ước tính có hơn 2.650 chuyến bay đi và đến với 365.820 lượt khách và 225.390kg hàng hóa cất, hạ cánh tại sân bay Đồng Hới.

Chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ thấy, Đồng Hới, thành phố trẻ bên sông hôm nay đang vươn mình đứng dậy từ chính trong những đau thương, đổ nát hôm qua. Và chắc chắn rằng trong dáng phố vươn cao của hôm nay và ngày mai, sẽ có bóng dáng của bao thế hệ cha ông ngày hôm qua với son sắt một hy vọng “để có một ngày mai Đồng Hới đẹp”.

Diệu Hương

Bài 3: Phố xanh trong hoài niệm

- Advertisement -.

bài liên quan

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây

kết nối

67,400Thành viênThích
343Người theo dõiTheo dõi
24,400Người theo dõiĐăng Ký
- Advertisement -

bài mới

- Advertisement -

được quan tâm