8.5 C
New York
Thứ Năm, Tháng Ba 28, 2024

Truyền thuyết Miếu Ông Nghị ở làng Sa Động

- Advertisement -

Ở cuối làng Sa Động, nơi tiếp giáp thôn Đồng Dương ( thuộc xã Bảo Ninh, thành phố Đồng Hới) có một miếu thờ hướng ra dòng sông Nhật Lệ. Đó là miếu Ông Nghị được dân làng lập nên để ghi nhớ công ơn của người đã làm rạng danh tên làng trên đường đua trải.

Truyền thuyết Miếu Ông Nghị ở làng Sa Động

Miếu Ông Nghị ở làng Sa Động (Bảo Ninh- Đồng Hới)

Truyền thuyết về ngôi miếu này được các cụ cao niên làng Sa Động kể lại như sau:

Không biết từ đời nào, hàng năm cư dân sống hai bờ sông Nhật Lệ thường tổ chức lễ hội đua thuyền (dân chúng gọi là bơi trải) như để tạ ơn Long Vương, cầu mong được an lành trên sông nước (Xem truyền thuyết Giao Long hóa Rồng, Lễ hội đua trải… ở phần trên). Dưới thời nhà Nguyễn lễ hội đua thuyền được tổ chức 6 năm một lần, vào các năm Tý, năm Ngọ gọi là “lục niên cạnh độ”. Tham gia đua trải có các làng phía tả ngạn là Động Hải và Phú Hội phía hữu ngạn là Cừa Thôn và Hà Thôn. Các làng Lệ Mỹ, Hướng Dương, Trung Bính, Kiên Bính tham gia dự hội, hỗ trợ cho hội trải. Mỗi làng đua có hai chiếc trải, một Muống, một Nhọn (Muống, Nhọn là một chiếc phù điêu được làm bằng gỗ được gắn đầu trải biểu hiện cho tục thờ âm dương của người dân nơi đây).

Lễ hội Lục niên cạnh độ năm Bính Tý (1936) được tổ chức trước đình làng Động Hải. Ngày đầu tiên là ngày trình mũi sáu chiếc Muống, Nhọn của các làng đi ngang nhau, lướt nhẹ trên sông Nhật Lệ đến các nơi có chùa miếu ven sông trình diện với thần linh, đất đai sông nước. Ngày thứ hai cuộc đua tài bắt đầu. Cả sáu chiếc trải bắt đầu buông chầm từ bến đình làng Động Hải đua ra cửa sông Nhật Lệ rồi vòng qua phao quay về. Lần đó chiếc trải Muống Vàng của làng Hà Thôn do ông Nghị cầm lái. Đã vòng qua phao tiêu ở cửa sông Nhật Lệ chiếc Muống Vàng của làng Hà Thôn vượt qua cả chiếc Muống Đỏ làng Động Hải, Nhọn Tím của làng Phú Hội lướt nhanh về đích. Ba mươi trai tráng buông chầm mạnh mẽ theo tiếng “ lên…hô lên” của người đánh mõ. Cả trải từ người chầm, người đánh mõ người đốc trải đến người chèo lái đều quyết tâm lần này làng hà phải giật giải. Chỉ còn chừng 500 mét là đến đích, bỗng cọc buộc chèo lái bị gảy, chiếc trải đang lao vun vút phút chốc lạng nghiêng như muốn chìm. Các thuyền bạn đang lao lên đuổi gần kịp. Không một phút chần chừ, ông Nghị lấy thân mình làm cọc, lấy đai áo buộc quanh mình làm quai chèo dốc sức váy thuyền trở lại thăng bằng đưa trải làng Hà vượt nhanh các trải khác đưa thuyền về tới đích. Trong tiếng reo hò vang dậy của hội thi người dân làng Hà đổ xuống trải đón mừng chiến thắng thì đằng lái ông Nghị đã tắt thở. Người ta bảo rằng do ông gắng quá sức đứt ruột mà chết. Ngày hôm sau của hội trải “ lục niên cạnh độ” là ngày lễ Buông Phao người dân làng Hà đặt thi hài ông lên chiếc Muống Vàng đưa ông ra cửa sông Nhật Lệ mong linh hồn ông siêu độ rồi đưa ông về mai táng trên cồn cát của làng. Ghi nhớ công ơn của người đã làm rạng danh cho làng, người dân làng Hà đã lập miếu thờ ông với chiếc phù điêu của chiếc Muống Vàng ở thôn Sa Động.

Các cụ cao niên ở Bảo Ninh còn kể lại, miếu Ông Nghị được xây năm 1940 chỉ rộng 1,5 mét- 2 mét mái lợp ngói âm dương. Lễ lục niên cạnh độ tiếp đó được tổ chức năm Nhâm Ngọ (1942) có vua Bảo Đại về ngự. Để tưởng nhớ Ông, ban tổ chức lễ cho ăn giải tại bến ông Nghị (phía bên hữu ngạn tại Bảo Ninh) mà không ăn giải tại đình làng Động Hải (phía tả ngạn tại làng Động Hải) như lễ hội trước. Lần đó, Muống Vàng của làng Hà lại giành được giải nhất.

Miếu ông Nghị bị tàn phá trong chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ, để luôn nhớ đến người có công với làng năm 2002 dân làng đã xây lại trên nền miếu cũ.

- Advertisement -

Quang Đông sưu tầm (Ghi theo lời kể của các cụ ở xã Bảo Ninh)

Nguồn: Đề tài Nghiên cứu, sưu tầm các truyền thuyết, huyền thoại gắn với di tích lịch sử – văn hóa ở Quảng Bình

- Advertisement -.

bài liên quan

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây

kết nối

67,401Thành viênThích
343Người theo dõiTheo dõi
24,400Người theo dõiĐăng Ký
- Advertisement -

bài mới

- Advertisement -

được quan tâm